De eerste vermelding van de 'heren van Hernen' dateert uit 1247. Een eeuw later was de heerlijkheid in bezit van het geslacht Van Driel en van 1406 tot 1646 werd het beheerst door de familie Van Wijhe. Daarna kwam het kasteel door vererving in eigendom van diverse Zuid-Nederlandse families. De laatste eigenaar (1883) was mevrouw A.M. Metelerkamp van Bronkhorst-den Tex. Haar dochter schonk kasteel Hernen met de omringende tuin in 1940 aan Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, die dat jaar ook is opgericht. Het kasteel is tussen 1942-1957 grondig gerestaureerd. Eind jaren zestig deed het slot dienst als filmlocatie voor de tv-serie Floris.
Middeleeuws karakter
Kasteel Hernen is een schaars voorbeeld van middeleeuwse architectuur in Gelderland. Het heeft relatief weinig wijzigingen ondergaan en is nooit door belegeringen, oorlogsgeweld of andere rampspoed geteisterd. Het gesloten, defensieve karakter is daardoor goed bewaard gebleven. Van groot belang voor de bouw van het kasteel zijn de veldovens die in de buurt van het slot te vinden zijn. De kern van Hernen bestond uit een vierkante donjon, die rond het midden van de veertiende eeuw werd gebouwd in opdracht van Alart van Driel. Tegen deze donjon werd een 2,5 meter dikke muur opgetrokken rond een rechthoekige binnenplaats. Deze muren zijn later overdekt, waardoor de vier vleugels van het kasteel ontstonden. Een wapensteen met de wapens van het echtpaar Van Wijhe-Van Egeren uit 1555 boven de ingangspoort markeerde de voltooiing van dit bouwproces. Omdat veel latere eigenaren nooit in het kasteel verbleven, is de burcht nooit ingrijpend aan de smaak van de tijd aangepast. Het middeleeuwse karakter van kasteel Hernen is daarom nu nog steeds zichtbaar.