De zogenoemde Kerkenbuurt is het oudste gedeelte van Horssen. Op de donk (heuvel of terp) ontstond het dorp. Bewijzen voor de bewoning gaan ver terug. Hier werd de eerste kerk gebouwd en later in de buurt daarvan nog twee.

Kerkenbuurt Horssen ansichtkaart, jaartal onbekend
©Wim Kattenberg 
bron: www.mijngelderland.nl

De Sint Antonius Abtkerk

In 1910 verrees de nieuwe drieschepige pseudobasicale (onder één dak) neogotische Sint Antonius Abt Kerk naar een ontwerp van C. Franssen. Het werd opgetrokken in donkerrode baksteen samen met een bescheiden gebruik aan natuursteen. Het interieur bestaat uit lichtgekleurd baksteen met speklagen van natuursteen. In de kerk staat een staand Mariabeeld uit de zestiende eeuw. Belangrijk is verder een neogotisch Triomfkruis met Christus geflankeerd door Maria en Johannes uit 1910 en uit datzelfde jaar gebrandschilderde ramen van F.Nicolas.

Middeleeuwse kerk

De oude rooms-katholieke kerk is voortgekomen uit een tufstenen zaalkerkje uit de elfde eeuw. In de veertiende eeuw is het tufstenen kerkje afgebroken en in gotische stijl opnieuw opgetrokken in rode baksteen. Het feit dat het schip nu rondboogvensters heeft, komt omdat bij de broodnodige restauratie in de negentiende eeuw in plaats van gotische spitsvensters er  rondboogvensters in werden gebracht. Wellicht was dit een verwijzing naar het romaanse verleden. Het schip ziet er daarom ouder uit dan het is. De kerk was eerst gewijd aan St. Bonifatius. In 1566 was er een beeldenstorm onder leiding van een van de hervormingsgezinde zonen van de Herman van Bronckhorst, heer Diederik van Batenburg. De kerk staat nu leeg. Toen de katholieken in 1800 de oude middeleeuwse kerk terugkregen, bleek die op den duur te klein te zijn. In 1910 werd een nieuwe kerk gebouwd.

De Hervormde kerk

In 1800 moest er voor de protestanten in het dorp een kerkje worden gebouwd. In 1822 kwam die er. Het is een driezijdig gesloten zaalgebouwtje met pastorie. Boven de ingangsgevel staat een met pannen bedekt zeshoekig klokkentorentje met leliekruis en haan. Het kerkje is sober ingericht.

Lees meer over deze monumenten in de Route Drutense monumenten:

Kerkenbuurt, het oudste deel van Horssen