Huis te Appeltern: nadat het eeuwenlang in handen is geweest van het geslacht Van Appeltern komt het in 1733 via een erfenis in handen van Frederik Jacob Derk van der Capellen. Hij is de vader van de beroemde patriot Joan Derk van der Capellen, die in 1780 daar zijn opzienbarend pamflet schrijft: Aan het volk van Nederland. Van het Huis, dat in 1881 wordt gesloopt, is alleen het achttiende-eeuwse noordvleugel over, die het Washuis wordt genoemd. Deze benaming heeft ermee te maken dat daar eertijds de dienstruimten waren. Er zijn van het hele complex ook nog twee bouwhuizen (boerderijen) over en de tuin buiten de omgrachting.

Huis Pollenstein Dreumel © Wim Kattenberg CC-BY-NC-SA
©Wim Kattenberg, historicus Erfgoedstudiehuis  CC-BY-NC
bron: www.mijngelderland.nl
Huize Lakenburg © Wim Kattenberg CC-BY-NC-SA
Huis te Appeltern © Wim Kattenberg CC-BY-NC-SA
Grote Huis te Leur © Wim Kattenberg CC-BY-NC-SA

Huize Pollenstein in Dreumel

Het Huis te Dreumel wordt ook Pollenstein genoemd. Die naam gaat terug op de Van de Polls, de oudste heren van de heerlijkheid Dreumel. Van het voormalige adellijke huis is nog het huidige rechthoekige gebouw over met een met pannen bedekt zadeldak en topgevels. Historisch interessant detail is de voordeur. Het is de voordeur van het voormalige huis. In dit bouwvolume zijn een woning en een bedrijfsgedeelte ondergebracht. Na de Van de Polls komt de heerlijkheid en huis in handen van de Van Balverens en de Piecks. De laatste bewoners zijn de Van Deurssens die in 1850 het Huis grotendeels slopen. Het huis staat op een omgracht terrein. Het singelstelsel is helaas niet meer aanwezig.

Het Grote Huis te Leur

Dit in 1778 door Christiaan Willem Hendrik van Balveren gebouwde huis is nog helemaal in tact. Het huis, geheel naar de smaak van de toenmalige elite, is gebouwd in de classicistische Lodewijk XVI-stijl. Kenmerkend is dat het middengedeelte van de voorgevel over de volle hoogte naar voren springt. Het wordt bekroond met het wapen van de Van Balverens. De tuin en het bosgebied om het huis, aangelegd bij de bouw van het huis, zijn ook in tact gebleven. De heerlijkheid en het huis gaan, als de laatste telg uit het geslacht Van Balveren in 1920 sterft, over op de erfgenaam mr. Bernard Frederik baron van Verschuer. Leur is nog steeds in handen van de familie Van Verschuer.

Huis Lakenburg in Wamel

In de huidige negentiende-eeuwse villa zijn nog restanten te vinden van de zeventiende-eeuwse voorganger in het souterrain. De villa is gebouwd op de kelders van het vroegere kasteel Lakenburg. Een van de kelders is zo goed als gaaf overgebleven: vierkant met graatgewelf en middenpijler. Het huis wordt bewoond door verschillende adellijke families. Eerst zijn dat de Van Balverens, dan de Van der Lawicks en tenslotte de Van Delens. Deze bouwen nogmaals op de restanten van het kasteel de huidige villa.

Bronnen en verder lezen: